วัดนางกุย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

โดย ภารณี แสงสว่างวัฒนะ

หากจะกล่าวถึงโบราณสถานในสมัยอยุธยานั้น คงหนีไม่พ้นโบราณสถานจำพวกวัดวาอารามต่างๆซึ่งเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวพุทธศาสนิกชนในสมัยนั้น ได้ถูกก่อสร้างขึ้นมากมาย อย่างประณีตงดงามและวิจิตรบรรจง สมเป็นศิลปะในสมัยอยุธยา วัดนางกุยก็เป็นหนึ่งในนั้นที่ถูกสร้างขึ้นในสมัยอยุธยา

วัดนางกุย ตั้งอยู่เลขที่ ๓๐ หมู่ ๕ ตำบลสำเภาล่ม อ.พระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา เป็นวัดที่ตั้งอยู่นอกเกาะเมือง ด้านใต้ติดกับแม่น้ำเจ้าพระยาฝั่งตะวันตก กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถาน ในวันที่ ๑๘ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๘๔ จากหลักฐานของกรมศิลปากรได้สันนิษฐานว่าวัดนางกุยถูกสร้างขึ้นในปี พ.ศ.๒๑๓๐ ผู้ที่สร้างวัดชื่อ “นางกุย” เป็นผู้ที่มีทรัพย์สินเงินทอง จึงได้มาสร้างวัดนางกุยอยู่ทางด้านทิศใต้ของเกาะเมืองอยุธยา ที่มีแม่นำไหลผ่าน

วัดนี้ในอดีตเจริญรุ่งเรืองมาก หลังจากที่กรุงศรีอยุธยาเสียกรุงแก่พม่าในปี ๒๓๑๐ ซึ่งเป็นการเสียกรุงครั้งที่๒ วัดนางกุยได้รับความเสียหายมาก และถูกปล่อยให้ชำรุดทรุดโทรมจนมาถึงในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๓ ได้มาทำการบูรณปฏิสังขรณ์วัดในอยุธยา (ไม่ทราบ พ.ศ.ที่แน่ชัด)

พระอุโบสถมีขนาด ๑๓.๔๐x ๒๓.๖๐ เมตร หันหน้าไปทางทิศตะวันออกริมแม่น้ำเจ้าพระยา ก่ออิฐฉาบปูน เป็นฐานเขียงยกสูงขนาด ๖ ห้อง หลังคาจั่วลดชั้นเดียว ด้านข้างต่อปีกรับด้วยเสาเหลี่ยม ๘ ต้น ระหว่างเสาก่อเป็นกำแพงช่องลูกกรง ด้านหน้าก่อมุขลดชั้น ส่วนด้านหลังต่อปีก หน้าบันเป็นลายปูนปั้นเขียนสีรูปนารายณ์ทรงครุฑและลายเครือเถา หน้าบันมุขหน้าเป็นรูปเทพนมล้อมรอบด้วยลายเครือเถา ช่อฟ้าปั้นปูนลอยตัวรูปนาค โดยรอบอุโบสถตั้งฐานใบเสมา ๘ ฐาน บูรณะแล้วเป็นฐานสิงห์ย่อมุมไม้สิบสอง ตั้งใบเสมาคู่ทำด้วยหินฉนวนสีเทา

ภาย ในพระอุโบสถ ประดิษฐาน พระพุทธรูปศิลา สมัยทวารวดี ปางสมาธิ และหลวงพ่อยิ้มเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ที่แกะสลักจากไม้สักทองและลงรักปิดทองอย่างสวยงาม เป็นพระเก่าแก่อยู่คู่กับวัดมาช้านาน จากคำบอกเล่าของคนเก่าแก่ว่า สมัยก่อน หลวงพ่อยิ้มได้ลอยมาตามแม่น้ำเจ้าพระยามาติดอยู่บริเวณหน้าวัด ทางเจ้าอาวาสและชาวบ้านได้อัญเชิญหลวงพ่อยิ้มไปประดิษฐาน ณ พระอุโบสถวัดนางกุย

นอกจากนี้ ด้านหน้าของอุโบสถยังมี เจ้าแม่ตะเคียนทอง แกะสลักจากต้นตะเคียนทอง ที่อยู่คู่วัดมานานกว่า ๔๐๐ ปี ต่อมาต้นตะเคียนใหญ่ได้ยืนต้นตายเมื่อประมาณปี พ.ศ.๒๕๔๐ ทางวัดจึงได้นำไปแกะสลักเป็นรูปแม่ตะเคียนทอง และนำมาวางไว้บนตอตะเคียนต้นเดิม เพื่อให้คนได้สักการบูชา ปัจจุบันมีผู้คนมากราบไหว้ ขอโชคลาภจากแม่ตะเคียนทองมากมาย

นับได้ว่าวัดนางกุยเป็นอีกวัดหนึ่งที่มีความเจริญรุ่งเรืองมากและเป็นวัดที่มีความสำคัญในสมัยอยุธยา เป็นโบราณสถานที่เหมาะสำหรับศึกษาหาความรู้ด้านประวัติศาสตร์และศิลปกรรมเป็นอย่างยิ่งเพราะมีโบราณสถาน โบราณวัตถุหลายชิ้น ที่สะท้อนให้เห็นถึงผลงาน ที่บรรพบุรุษสร้างสรรค์ขึ้น และทิ้งไว้ให้ลูกหลาน เช่น พระประธานก่ออิฐถือปูนในอุโบสถ ที่สร้างในสมัยอยุธยา เป็นอุโบสถที่ไม่เหมือนกับที่วัดไหนๆ คือ ช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ ที่สร้างเป็นรูปเศียรพญานาค ซึ่งไม่ค่อยพบเห็นโดยทั่วไป

อ้างอิง

ศูนย์ข้อมูลกลางทางวัฒนธรรม. (2554). อุโบสถวัดนางกุย. ค้นข้อมูลเมื่อ 15 มกราคม 2557. จาก http://www.m-culture.in.th/moc_new/album/115753/

แหล่งท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. โบราณสถานวัดนางกุย. ค้นข้อมูลเมื่อ 15 มกราคม 2557. จาก http://thai.tourismthailand.org/

โอเคเนชั่น. (2550). พระยิ้มและโบราณสถานวัดนางกุย. ค้นข้อมูลเมื่อ 15 มกราคม 2557. จาก http://www.oknation.net/blog/print.php?id=27606

หลวงพ่อยิ้ม เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย 

ภายในอุโบสถวัดนางกุย ที่ประดิษฐานพระประธานศิลา หลวงพ่อพระยิ้ม และพระพุทธรูปเก่าแก่องค์อื่นๆ

พระอุโบสถและเจดีย์รายโดยรอบ

ลายปูนปั้นหน้าบันพระอุโบสถที่หลงเหลืออยู่ในสภาพสมบูรณ์

เจ้าแม่ตะเคียนทอง