วัดสุวรรณดารารามราชวรวิหาร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

โดย ขวัญตา ไทยกุล

วัดสุวรรณดารารามราชวรวิหาร เป็นวัดที่มีความน่าสนใจ หากใครต้องการศึกษาเกี่ยวกับภาพจิตรกรรมฝาผนัง ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับตำนานของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ตั้งแต่ทรงพระเยาว์จนถึงยุทธหัตถีและชาดกหรือพุทธประวัติของพระพทุธเจ้า ซึ่งควรจะอนุรักษ์รักษาไว้ให้คงอยู่ให้รุ่นลูกหลานได้เห็นความงามและประวัติความเป็นมาของไทย

วัดสุวรรณดาราราม ตั้งอยู่ภายในกำแพงกรุงศรีอยุธยาทางทิศใต้ ริมป้อมเพชร ตำบลหอรัตไชย อำเภอพระนครศรีอยุธยา พระบิดาของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชได้สร้าง “วัดทอง” ขึ้นใกล้กับบริเวณนิวาสถานเดิม ต่อมาเมื่อ พ.ศ. 2310 พม่าได้ยกกองทัพมาตีกรุงศรีอยุธยาแตก วัดทองก็ถูกพม่าทำลายกลายเป็นวัดร้างมานานถึง 18 ปี

ครั้นใน พ.ศ.2325 เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงปราบดาภิเษกและสร้างกรุงเทพมหานครเป็นราชธานีแล้ว ต่อมาใน พ.ศ.2328 ได้ทรงโปรดเกล้าฯให้ปฏิสังขรณ์วัดทองที่ถูกทิ้งร้างมาตั้งแต่กรุงแตกใหม่ทั้งอาราม ในการปฏิสังขรณ์และการก่อสร้างครั้งนี้ กรมพระราชวังบวรมหาสุร สิงหนาท พระอนุชาได้ทรงร่วมปฏิสังขรณ์และก่อสร้างพระอุโบสถ พระเจดีย์ และหมู่กุฏิทั้งหมดด้วย เมื่อการบูรณะปฏิสังขรณ์แล้วเสร็จ พระองค์ได้พระราชทานนามใหม่ตามชื่อของพระราชบิดา (ทองดี) และพระราชมารดา (ดาวเรือง) ว่า “วัดสุวรรณดาราราม”

เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชเสด็จสวรรคต พระมหากษัตริย์รัชกาลต่อมาแห่งราชวงค์จักรี ได้บูรณะปฏิสังขรณ์วัดนี้ต่อมาเป็นลำดับ มีการก่อสร้างพระวิหาร เจดีย์ กำแพงแก้ว และปูชนียสถานอื่นๆภายในพระอารามแห่งนี้ นับได้ว่าวัดสุวรรณดาราเป็นพระอารามแห่งราชวงศ์จักรีโดยแท้ และเป็นวัดที่สวยงามมีสง่าน่าชมยิ่งนัก

พระอุโบสถที่สร้างขึ้นใหม่นี้ สิ่งที่สวยงามสะดุดตาก็คือ หลังคาพระอุโบสถประดับช่อฟ้าใบระกา หางหงส์ หน้าบันทำด้วยไม้สัก แกะสลักลายกนกเป็นรูปนารายณ์ทรงครุฑ ปิดทองประดับกระจกตลอด เฉพาะคันทวยที่ประดับรับเชิงชายคาพระอุโบสถทุกตัว ได้แกะสลักเป็นรายนกพันรอบทวย ลวดลายอ่อนช้อยงดงามยิ่งนัก

รูปทรงพระอุโบสถภายนอกเป็นรูปทรงเรือสำเภาซึ่งนับเป็นศิลปะสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนต้น ภายในพระอุโบสถ ประดิษฐานพระประธานซึ่งจะลองขยายส่วนจาก พระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรพระแก้วมรกต (พระแก้วมรกต) วัดพระศรีรัตนศาสดารามรูปทรงงดงาม ซึ่งเป็นพระพุทธรูปปูนปั้นปิดทอง ปางมารวิชัย ขัดสมาธิราบเหนือพระรัตนบัลลังก์ที่ประดับกระจกสีด้านซ้าย และขวาเป็นที่ประดิษฐานนพดลมหาเศวตรฉัตร

ภายในพระวิหารประดิษฐานพระพุทธรูปโลหะลงรักปิดทอง มีเรือนแก้วแบบเรือนแก้ว พระพุทธชินราช แต่เป็นจำหลักเขียนสีปิดทอง สิ่งสำคัญภายในวัดซึ่งถือว่ามีคุณค่าควรแก่การดูแลรักษาไว้เป็นอย่างดี นั้นก็คือ ภาพจิตรกรรมฝาผนังในพระอุโบสถ และพระวิหาร โดยเฉพาะภาพจิตรกรรมในพระอุโบสถซึ่งมีอายุกว่า 200 ปี โดยได้รับความอุปถัมภ์จากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวตอนต้นรัตนโกสินทร์ ซึ่งเขียนเรื่องพุทธประวัติ ไตรภูมิ ทศชาติชาดก การลำดับภาพ

จิตกรรมฝาผนังรูปยุทธหัตถีของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช วาดโดยพระยาอนุศาสน์จิตรกร จิตรกรเอกของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ด้านบนของผนังภายในพระอุโบสถ ยังรายล้อมไปด้วยภาพเทพพนมนับร้อยองค์ลอยอยู่ในวิมานที่มีขนาดลดหลั่นกันตามระยะใกล้-ไกล ตามลักษณะของทัศนียภาพแบบตะวันตก ที่เคยมีการวาดขึ้นเป็นครั้งแรกในประเทศไทยสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 อีกด้วย ส่วนด้านล่างของผนังเป็นภาพเรื่องราวของพระเวสสันดรชาดกและสุวรรณสามชาดก

วัดสุวรรณดารารามราชวรวิหาร เหมาะสำหรับผู้ที่สนใจจิตรกรรมฝาผนัง เป็นภาพสีน้ำ จุดเด่นที่น่าสนใจ คือ พระอุโบสถ ที่มีรูปทรงภายนอกสวยงาม ภายในประดิษฐานพระประธาน คือ พระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรพระแก้วมรกต (พระแก้วมรกต) วิหารมีลักษณะเป็นอาคารเครื่องก่อ ด้านหลังมีเจดีย์ สิ่งสำคัญที่ควรค่าแก่การรักษา คือ ภาพจิตรกรรมฝาผนังที่มีอายุกว่า 200 ปี ภาพจิตรกรรมส่วนใหญ่เป็นภาพเกี่ยวกับตำนานสมเด็จพระนเรศวรและพุทธประวัติที่น่าสนใจมากถ้าหากมีโอกาสได้ไปอยุธยาต้องไม่ลืมไปชมวัดสุวรรณดารารามแห่งนี้นะคะ

อ้างอิง

การเดินทางไปอยุธยา.2557. วัดสุวรรณดาราราม.(ออนไลน์). สืบค้นเมื่อ 11 มกราคม 2557, จาก http://watboran.wordpress.com/category/๑๒วัดสุวรรณดาราราม/.

น้าชาติ ประชาชื่น.2557.วัดสุวรณณดาราราม.(ออนไลน์). สืบค้นเมื่อ 12 มกราคม 2557, จาก http://www.khaosod.co.th/view_news.php?newsid=TURONWIzVXdNakkxTURnMU13PT0=.

พระอุโบสถวัดสุวรรณดาราราม

ภาพจิตรกรรมฝาผนัง สีน้ำเงินภาพนี้เป็นภาพยุทธหัตถีของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ซึ่งเป็นจุดเด่นของวัดสุวรรณดาราราม

ภาพจิตรกรรมฝาผนังในวิหารหลวง เล่าเรื่องราวพระราชประวัติของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช

ภายในวิหารวัดสุวรรณดาราราม