วัดพระธาตุลำปางหลวง จังหวัดลำปาง

โดย ปิยะรัตน์  ตุนาง

ลำปางเรียกว่าเป็นอีกหนึ่งจังหวัดในประเทศไทย ที่ยังคงอารยธรรมล้านนาไทยไว้ไม่เสื่อมคลาย ทั้งวิถีชีวิต ขนบธรรมเนียม ประเพณี วัดวาอาราม และสถาปัตยกรรมท้องถิ่น ตลอดจนศิลปวัฒนธรรมที่สืบทอดมาแต่โบราณ และ สถานที่ท่องเที่ยวหนึ่งที่ไม่ควรพลาดเด็ดขาด! เมื่อไปเยือน นั่นก็คือ "วัดพระธาตุลำปางหลวง" วัดคู่บ้านคู่เมืองลำปางมาแต่โบราณและเป็นวัดไม้ที่สมบูรณ์ที่สุดแห่งหนึ่งของไทย

พระธาตุลำปางหลวง ตั้งอยู่ที่ตำบลลำปางหลวง อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง ตามตำนานกล่าวว่ามีมาตั้งแต่สมัย พระนางจามเทวี ในราวพุทธศตวรรษที่ 20 ตอนปลาย มีความสวยงามและอลังการด้วยศิลปะสถาปัตยกรรม ที่สร้างขึ้นในแนวกำแพงใหญ่ ซึ่งทอดยาวกั้นทุกอย่างไว้ในบริเวณวัด ส่วนบันไดด้านหน้าเป็นนาคสองชั้น หัวนาคชั้นแรกเป็นมังกรคล้ายนาค ตามคตินิยมทางเหนือ ชั้นที่สองเป็นหัวนาคหัวเดียว

สถาปัตยกรรมที่งดงามที่อยู่ในวัดพระธาตุลำปางหลวงได้แก่....

ประตูโขง - เป็นฝีมือช่างหลวงโบราณที่สวยงามก่ออิฐถือปูนทำเป็นซุ้มยอดแหลมเป็นชั้น ๆ มีสี่ทิศ ประดับตกแต่งด้วยลวดลาย ปูนปั้น รูปดอกไม้ และสัตว์ในหิมพานต์ ประตูโขงแห่งนี้ใช้เป็นสัญลักษณ์เมืองลำปางในตราจังหวัดลำปาง

องค์พระธาตุลำปางหลวง - เป็นพระธาตุประจำปีเกิดของคนปีฉลู ด้วยเริ่มสร้างในปีฉลูและเสร็จในปีฉลูเช่นกัน ฐานเป็นบัวลูกแก้ว ส่วนองค์เป็นทรงกลมแบบล้านนาภายนอกบุด้วยทองจังโก ยอดฉัตรทำด้วยทองคำ มีลายสลักดุนเป็นลวดลายประจำยามแบบต่าง ๆ ลักษณะเจดีย์แบบนี้ได้ส่งอิทธิพลต่อพระธาตุหริภุญไชยอีกด้วยและพระบรมธาตุจอมทอง ภายในองค์พระเจดีย์บรรจุพระเกศา และพระอัฐิธาตุของพระพุทธเจ้า

วิหารหลวง - วิหารขนาดใหญ่ที่สร้างเมื่อ พ.ศ. 2019 โดยเจ้าหมื่นคำเป๊ก ภายในมีซุ้มปราสาททองเป็นที่ประดิษฐานพระเจ้าล้านทอง ด้านหลังเป็นที่ประดิษฐานพระเจ้าทันใจ บนแผงไม้คอสองมีภาพจิตรกรรมเก่าแก่งดงามเรื่องทศชาติและพรหมจักร

วิหารพระพุทธ - ไม่ปรากฏว่าสร้างเมื่อใด และใครเป็นผู้สร้าง แต่ประมาณอายุไม่ต่ำกว่า 700 ปี เดิมเป็นวิหารเปิดโล่งหน้าบันเป็นลายดอกไม้ติดกระจกสี ภายในประดิษฐานพระประธานเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัยขนาดใหญ่เต็มอาคาร ก่ออิฐถือปูน ศิลปะเชียงแสน และยังปรากฏเงาพระธาตุกลับหัวภายในวิหารอีกด้วย

ซุ้มพระบาท - สร้างครอบพระพุทธบาทไว้ ฐานก่อขึ้นเป็นชั้นคล้ายฐานเจดีย์ สร้างเมื่อ พ.ศ. 1992 ภายในมองเห็นแสงหักเห ปรากฏเป็นเงาพระธาตุและพระวิหารในด้านมุมกลับ แต่มีข้อห้ามไม่ให้ผู้หญิงขึ้น

กุฏิพระแก้ว - เป็นที่ประดิษฐานพระแก้วมรกต เป็นพระพุทธรูปปางสมาธิ ศิลปะล้านนาสลักด้วยหยกสีเขียว พระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดลำปาง

พิพิธภัณฑ์ - ภายในพิพิธภัณฑ์ได้รวบรวมศิลปวัตถุจากที่ต่าง ๆ ที่หาชมได้ยาก เช่น สังเค็ด ธรรมาสน์ คานหาบ ตู้พระไตรปิฎก เป็นต้น

สำหรับผู้เขียนคิดว่า ถ้าใครที่มาถึงจังหวัดลำปางแล้วไม่ได้มาสักการะพระธาตุลำปางหลวงก็อาจถือได้ว่ายังมาไม่ถึงลำปาง

อ้างอิง

วัดพระธาตุลำปางหลวง สืบค้นเมื่อ 15มกราคม 2557 , จาก http://www.paiduaykan.com/76_province/north/lampang/pratadlampang.html

ไหว้พระธาตุปีฉลู ดูเงาพระธาตุที่วัดพระธาตุลำปางหลวงสืบค้นเมื่อ 15มกราคม 2557 , จาก http://natski13.wordpress.com/2013/09/19/ปีฉลู-พระธาตุลำปางหลวง

วัดพระธาตุลำปางหลวง นมัสการพระธาตุ อลังการความงามแห่งศิลปะล้านนา  สืบค้นเมื่อ 15 มกราคม 2557,  จาก http://www.thaiticketmajor.com/ข่าวท่องเที่ยว/วัดพระธาตุลำปางหลวง-นมัสการพระธาตุ-อลังการความงามแห่งศิลปะล้านนา-1927.html

วัดพระธาตุลำปางหลวง

พระธาตุลำปางหลวง

วิหารหลวง