วัดพระธาตุดอยสุเทพราชวรวิหาร จังหวัดเชียงใหม่

โดย ปรัชญาภรณ์ ประตา

หากพูดถึงแหล่งโบราณสถานที่สำคัญและชื่อเสียงที่สุดในจังหวัดเชียงใหม่ จะเป็นอะไรไปไม่ได้นอกจากแหล่งโบราณสถานแห่งนี้ “พระธาตุดอยสุเทพราชวรวิหาร” เป็นสถานที่สักการบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำของพระพุทธศาสนาในประเทศไทย และยังเป็นวัดที่มีชื่อเสียงเหล่าศาสนิกชนให้การเคารพและยังเป็นสถานที่ท่องเที่ยวอันสวยงาม ยิ่งใหม่ตระการตา ถือว่าเป็นสัญลักษณ์ประจำจังหวัดเชียงใหม่เลยก็ว่าได้

ประวัติความเป็นมาโดยคร่าวๆ ก่อนที่จะมาเป็นพระธาตุดอยสุเทพที่เรารู้จักกันมา แต่เดิมเป็นยอดดอยสูง และเชื่อกันว่าเป็นที่อยู่เดิมของฤๅษีบำเพ็ญตะบะอยู่ มีนามว่า “สุเทวะ” ที่มาของชื่อ “ดอยสุเทพ” ซึ่งระยะทางจะห่างไกลผู้คนอย่างมาก การเดินทางไปมายากลำบากสมัยพระเจ้ากือนาธรรมิกราช ทรงแยกพระบรมสารีริกธาตุไว้เป็นสองส่วน องค์หนึ่งบรรจุไว้ที่วัดสวนดอก ส่วนอีกองค์ได้อัญเชิญขึ้นบนหลังช้างมงคล โดยตั้งจิตอธิษฐานเสี่ยงทายช้างหยุดลงตรงที่ไหนจะให้สร้างพระธาตุที่แห่งนั้น ช้างได้หยุดลงตรงยอดดอยสุเทพแห่งนี้ ดังนั้นพระองค์ทรงรับสั่งให้สร้างพระบรมธาตุอันเป็นที่ประดิษฐานองค์พระบรมสารีริกธาตุ ณ ยอดดอยสุเทพ และแต่ละสมัยก็มีการบูรณะซ่อมแซมสร้าง เสริมขึ้นเรื่อยๆ

เชิงดอยอยู่ห่างจากตัวเมืองเชียงใหม่เพียง๖ กม.และบนเส้นทางขึ้นสู่ยอดดอยประมาณ ๑๖ กม.เมื่อขึ้นจะมองเห็นบันไดทอดยาวขึ้นไปสู่วัด และมีนาค ๒ ตัว อยู่สองข้างบันไดซึ่งสูง ๓๐๐ กว่าขั้นวัดพระธาตุดอยสุเทพราชวรวิหาร พระอารามหลวงชั้นโท มีพระธาตุทรงเชียงแสน ฐานสูงย่อมุมระฆังทรงแปดเหลี่ยมปิดด้วยทองจังโก ๒ ชั้น ภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ นักท่องเที่ยวที่เดินทางไปเชียงใหม่ จะนิยมขึ้นไปนมัสการพระบรมธาตุ เนื่องด้วยเสริมความเป็นศิริมงคลให้ตัวเองแล้ว ยังถือว่าหากใครไม่ได้ขึ้นไปกราบนมัสการที่วัดพระธาตุแห่งนี้ ถือว่ายังมาไม่ถึงจังหวัดเชียงใหม่ วัดพระธาตุดอยสุเทพก็ยังเป็นปูชนียสถานที่สำคัญคู่เมืองเชียงใหม่ ใช้ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา มีงานประเพณี เช่น สรงน้ำพระบรมธาตุในวันสำคัญทางศาสนาของทุกปีเช่นกันจุดที่สำคัญและลักษณะเด่นๆของพระธาตุดอยสุเทพฯ เช่น๑.อนุสาวรีย์ครูบาศรีวิชัยเป็นพระครูบุคคลแรกที่เริ่มบุกเบิกให้สร้างถนนขึ้นไปบนดอยสุเทพ เป็นที่นับถือกันมากของคนสมัยก่อนที่เลื่อมใสและศรัทธาในการปฏิบัติของพระครูที่มีต่อพุทธศานานี้ณ ดอยสุเทพ จึงได้รับการกราบไหว้บูชา และมีการสร้างอนุสาวรีย์ครูบาศรีวิชัยที่วัดพระธาตุดอยสุเทพฯนี้ด้วย เพื่อให้ชนรุ่นหลังได้รำลึกและกราบไหว้สืบต่อไป

วัดพระธาตุดอยสุเทพราชวรวิหารเป็นทรงระฆังสิบสองเหลี่ยมรอบองค์พระธาตุประกอบด้วยสิ่งสำคัญห้าสิ่งคือฉัตร ๔ มุม หมายถึงความร่มเย็นเป็นสุข ที่แผ่ไปทั้งสี่ทิศ ทำด้วยทองเหลือง ,สัตติบัญชร หรือ รั้วหอก ที่อยู่รอบพระธาตุ,หอยอ ลักษณะเหมือนวิหารขนาดเล็ก ประจำ ๔ อยู่  ด้านของพระบรมธาตุ ภายในมีพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่มีความหมายถึงการบูชาหรือสรรเสริญคุณของพระพุทธเจ้า (ยอคุณ), หอท้าวโลกบาล ซึ่งเป็นหอยอดแหลมขนาดเล็กประจำอยู่ ๔ มุมของพระบรมธาตุ,ไหดอกบัว หรือ ปูรณะฆะฏะ (ปูรณะ แปลว่า เต็ม,สมบูรณ์, ฆฏะ แปลว่า หม้อ) แปลว่า หม้อที่แสดงถึงความ สมบูรณ์ ซึ่งหมายถึงความเจริญรุ่งเรื่องของพระพุทธศาสนาในล้านนาไทย

ซึ่ง ณ ปัจจุบันการเดินทางก็ให้ความสะดวกสบายในการมาที่วัดแห่งนี้ มีแหล่งท่องเที่ยวทุกจุดให้พักผ่อนหย่อนใจ ก่อนจะมาถึงที่วัดพระธาตุดอยสุเทพฯโดยรวมแล้ววัดพระธาตุดอยสุเทพราชวรวิหารนี้ ด้วยความที่เป็นวัดอารามหลวงอันขึ้นชื่อและศักสิทธิ์ของคนจังหวัดเชียงใหม่ ไม่ว่าแต่คนเชียงใหม่เท่านั้นที่เลื่อมใสและศรัทธาในองค์เจดีย์ดอยสุเทพแห่งนี้ แต่ก็ยังมีแรงดึงดูดสำหรับเหล่านักแสวงบุญ นักท่องเที่ยวไม่ว่าจะคนไทยทุกภูมิภาค หรือแม้แต่คนต่างชาติก็ล้วนแต่ให้ความสนใจ ในการมากราบไหว้เคารพบูชา ณ วัดแห่งนี้ต่อเนื่องไม่ขาดสาย มีการให้ความสำคัญกับงานประเพณีสำคัญๆนอกจากจะเป็นแหล่งเคารพสักการบูชาทางพุทธศานาแล้ว ยังเป็นวัดที่มีความงดงาม มากในด้านสถาปัตยกรรมของคนไทยในประวัติศาสตร์ไม่แพ้ชนชาติอื่นอีกด้วย


อ้างอิง

"ดอยสุเทพ".[ออนไลน์].  สืบค้นเมื่อ 23 มกราคม 2557 จาก http://www.paiduaykan.com/76_province/north/chiangmai/doisuthep.html

วัดพระธาตุดอยสุเทพ ราชวรวิหารจังหวัดเชียงใหม่. สืบค้นเมื่อ 23 มกราคม 2557 จาก http://www.dhammathai.org/watthai/north/watphrathatdoisuthep.php.

บันไดนาค

พระบรมธาตุดอยสุเทพ