พระมหาธาตุแก่นนคร จังหวัดขอนแก่น

โดย จุไรวรรณ มาตราแสง

เจดีย์ใหญ่ทรงเก้าชั้น รูปทรงฐานสี่เหลี่ยม และมีสีสันเหลืองอร่ามเป็นสถาปัตยกรรมที่มีความวิจิตรตระการตา มีความเป็นเอกลักษณ์   ตั้งเด่นอยู่ที่ริมบึงแก่นนคร จังหวัดขอนแก่น ที่รู้จักกันในนามว่า “พระมหาธาตุแก่นนคร” นับเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองของชาวขอนแก่น ทำให้พระมหาธาตุเจดีย์เก้าชั้นแห่ง “วัดหนองแวง” กลายเป็นหนึ่งจุดสนใจที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ   ด้วยจิตศรัทธาในสถานที่แห่งนี้  จึงมีพุทธสาสนิกชนและนักท่องเที่ยวแวะเวียนนำดอกไม้ธูปหอมเข้ามาสักการบูชาพระประธาน  ตลอดจนเยี่ยมชมในความสวยของสถานที่ศักดิ์สิทธิ์แห่งนี้

วัดหนองแวง ตั้งอยู่ที่ ถนนกลางเมือง ริมบึงแก่นนคร อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2332 พร้อมกับวัดกลาง และวัดธาตุ โดยท้าวเพียเมืองแพน เจ้าเมืองคนแรก ณ บ้านบึงบอน ต่อมาเมื่อ พ.ศ. 2354 ท้าวจามมุตร ท้ายเพียเมืองแพน เจ้าเมืองคนที่ 2 ได้ย้ายเมืองไปอยู่บ้านดอนพันชาติ เขตเมืองมหาสารคาม และทำให้บ้านบึงบอนเป็นเมืองเก่า ปัจจุบันบ้านบึงบอนตั้งอยู่ เลขที่ 593 ถนนกลางเมือง ตำบลในเมือง อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น  บ้านบึงบอนได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาครั้งแรก จากพระยานครศรีบริรักษ์ เมื่อปี พ.ศ. 2442 และได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาครั้งสุดท้าย เมื่อวันที่ 27 สิงหาคม พ.ศ. 2527 มีที่ดินทั้งหมด 26 ไร่ 65 ตารางวา ที่ดินมีลักษณะเป็นที่ราบคล้าย 6 เหลี่ยม มีสามหมู่บ้านล้อมรอบและมีบึงแก่นนครอยู่ทางทิศตะวันออกของวัด

ที่มา: http://travel.thaiza.com/

ส่วนพระมหาธาตุแก่นนคร สร้างขึ้นเนื่องในวโรกาสที่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงครองสิริราชสมบัติครบ 50 ปี และ มหามังคลานุสรณ์ 200 ปี องค์พระมหาธาตุมีลักษณะเป็นฐานสี่เหลี่ยมจัตุรัส กว้างด้านละ 50 เมตร ความสูง80 เมตร มีพระจุลธาตุ 4 องค์ ตั้งอยู่ 4 มุม มีทางเข้าออก 4 ทางอยู่ตรงกลางกำแพงแก้วแต่ละด้าน ตกแต่งด้วยบันไดนาคอย่างสวยงาม ด้านหน้ามีลานพระพุทธรูป มีช้างยืนอยู่ในสวนที่จัดขึ้นอย่างร่มรื่น

บริเวณทางเดินก่อนเข้าไปในตัวเจดีย์เรียกว่า “ลานประทักษิณ” ซึ่งลานประทักษิณจะล้อมรอบองค์พระมหาธาตุมีลักษณะลวดลายของพื้นเหมือนกันทุกชั้นและสารถเดินวนรอบเจดีย์ได้ แต่ความกว้างของแต่ละชั้นก็จะค่อยลดลงตามระดับความสูงของเจดีย์ ส่วนยอดของพระมหาธาตุเป็นทรงเจดีย์ จำลองแบบจากพระธาตุขามแก่น ซึ่งเป็นศิลปะสมัยทวาราวดี ผสมผสานศิลปะอินโดจีน เป็นลักษณะแบบชาวอีสานปากแห

พระมหาธาตุมีเจดีย์ใหญ่ทรงเก้าชั้นเป็นสถาปัตยกรรมที่น่าสนใจซึ่งแต่ละชั้นก็จะมีความสำคัญที่แตกต่างกันไป

ที่มา: http://www.manager.co.th/

ชั้นที่ 1 เป็นหอประชุม มีพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้า ส่วนอุรังคธาตุ (ส่วนอก) และพระธาตุของพระสาวกประมาณ 100 องค์ ประดิษฐานอยู่ บานประตู หน้าต่าง แกะสลักภาพนิทานเรื่องจำปาสี่ต้น แบบ 3 มิติ และมีจิตรกรรมฝาผนังประวัติศาสตร์เมืองขอนแก่น

ชั้นที่ 2 เป็นพิพิธภัณฑ์ของชาวอีสาน โดยเก็บรวบรวมข้าวของเครื่องใช้ในอดีตที่ค่อนข้างหาดูได้ยากในปัจจุบัน พร้อมทั้งทีการวาดลวดลายบนผนังที่เกี่ยวกับข้อห้ามของคนอีสาน ที่เรียกว่า “คะลำ” ซึ่งเป็นแนวประพฤติตนในการอยู่ร่วมกันของชาวอีสาน โดยแต่ละภาพก็หมายถึงข้อห้ามแต่ละข้อ ซึ่งมีทั้งหมด 35 ข้อ บานประตู หน้าต่าง เขียนลวดลายเบญจรงค์ และภาพแกะสลักนิทานเรื่องสังศิลป์ชัย

ชั้นที่ 3 เป็นหอปริยัติบานประตู หน้าต่าง เขียนลวดลายเบญจรงค์และภาพแกะสลักนิทานเรื่องนางผมหอม เป็นนิทานที่ได้เล่าสืบต่อกันมาแต่โบราณของชาวอีสาน และในชั้นที่สามนี้ได้รวบรวมตาลปัตร พัดยศ และเครื่องอัฐบริขารของพระภิกษุสงฆ์ที่มีชื่อเสียงในจังหวัดขอนแก่น

ชั้นที่ 4 เป็นหอปริยัติธรรม ภายในมีพิพิธภัณฑ์ของเก่า ภาพวาดที่บานประตู หน้าต่าง เป็นภาพพระประจำวันเกิด เทพประจำทิศ และตัวพึ่ง-ตัวเสวย

ชั้นที่ 5 เป็นหอพิพิธภัณฑ์ มีบริขารของหลวงปู่พระครูปลัดบุษบา สุมโน อดีตเจ้าอาวาสวัดรูปที่ 6 บานประตูหน้าต่างแกะสลักภาพพุทธชาดก

ชั้นที่ 6 เป็นหอพระอุปัชฌายาจารย์ บานประตูหน้าต่างแกะสลักนิทานชาดกเรื่องเวสสันดร

ชั้นที่ 7 เป็นหอพระอรหันต์สาวก บานประตูหน้าต่างแกะสลักนิทานเรื่องพระเตย์มีใบ้

ชั้นที่ 8 เป็นหอพระธรรม เป็นที่รวบรวมพระธรรม คัมภีร์สำคัญทางพระพุทธศาสนา พระไตรปิฏก ฯลฯ บานประตูแกะสลักรูปพรหม 16 ชั้น

ชั้นที่ 9 เป็นหอพระพุทธ ตรงกลางมีบุษบก เป็นที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้า บานประตูแกะสลักภาพ 3 มิติ รูปพรหม 16 ชั้น

หากท่านใดสนใจมาท่องเที่ยวที่วัดหนองแวงมาได้ทุกวันตั้งแต่เวลา 08.00-18.00 การเดินทางเมื่อมาถึงแยกประตูเมืองขับไปตาม ถ.ศรีจันทร์ ผ่านตลาดบางลำพู แล้วเลี้ยวขวาเข้า ถ.กลางเมืองผ่านสถานีตำรวจอำเภอเมือง และวัดกลาง ไปประมาณ 400 เมตร วัดหนองแวงจะอยู่ทางซ้ายมือ

จากที่ได้กล่าวถึงลักษณะสถาปัตยกรรมต่าง ๆ ในแต่ละชั้นของเจดีย์  ทำให้พระธาตุแก่นนคร จังหวัดขอนแก่น แห่งนี้เป็นสถานที่ที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวได้ทุกเพศทุกวัย เมื่อถึงเทศกาลต่างๆ เช่น เข้าพรรษา วันสำคัญทางพระพุทธศาสนาต่าง ๆ ก็จะมีพุทธศาสนิกชนมาสักการบูชาพระธาตุกันอย่างเนื่องแน่น ผู้ที่มาเยี่ยมเยือนจะได้รับความประทับใจทั้งทางด้านความสวยงามของสถาปัตยกรรม และความรู้โดยจะบอกเล่าผ่านเรื่องราวต่างๆภายในแต่ละชั้นของเจดีย์ สุดท้ายนี้อยากจะเชิญชวนนักท่องเที่ยวได้มาเยี่ยมชม “ พระธาตุแก่นนคร” แห่งนี้ เพื่อเป็นการอนุรักษ์วัฒนธรรมและสนับสนุนการท่องเที่ยวของไทย




อ้างอิง

ตะลอนเที่ยวทั่วไทยทัวร์ออนไทยดอทคอม. (ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์). วัดหนองแวง (พระมหาธาตุแก่นนคร). ค้นข้อมูลวันที่ 2 ธันวาคม 2558, จาก: http://www.touronthai.com

นิตยสารคู่หูเดินทาง. (ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์). กราบไหว้นมัสการ พระมหาธาตุแก่นนคร (พระธาตุ 9 ชั้น) ณ วัดหนองแวง จ.ขอนแก่น. ค้นข้อมูลวันที่ 2 ธันวาคม 2558, จาก: http://www.tlcthai.com/travel

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี. (2557). พระมหาธาตุแก่นนคร.  ค้นข้อมูลวันที่ 2 ธันวาคม 2558, จาก : https://th.wikipedia.org